Zasadność zmiany taryfy energii elektrycznej na przykładzie gospodarstwa domowego z instalacją fotowoltaiczną

W sektorze gospodarstwa domowego funkcjonuje kilka taryf energii elektrycznej które można zastosować. Podstawową taryfą, oferowaną przez większość sprzedawców prądu jest Taryfa G11. Taryfa ta jest taryfą całodobową, jednostrefową. Oznacza to, że w każdej godzinie doby obowiązuje odbiorcę energii stała cena prądu. Oprócz niej funkcjonuje między innymi Taryfa G12 z modyfikacjami oraz Taryfa G13. Wśród rodzajów Taryfy G12 odszukamy podtaryfę G12, G12as, G12w oraz G12n. Literka przy numerze identyfikuje nam rodzaj taryfy jako: antysmogowa – as, weekendowa – w, niedzielna dwustrefowa – n.

Ogólnie taryfa energii elektrycznej sprowadza się do wyznaczenia różnych cen za prąd w różnych godzinach i dniach tygodnia. Dokładnie wszystkie informacje zostały przedstawione na stronie: Taryfy energii elektrycznej – dom i firma | enerad.pl.

Zatem jaką taryfę wybrać dla naszego gospodarstwa domowego? Na to pytanie odpowiedź powinna brzmieć: „To zależy”. A zależy od wielu czynników. Od tego jakie sprzęty gospodarstwa domowego posiadamy, jak z nich korzystamy, czy pracujemy albo uczymy się zdalnie, ogólnie jak funkcjonujemy w obrębie gospodarstwa domowego. Dlatego przed wyborem określonej taryfy warto wcześniej mieć pewną historię w płatnościach rachunków za energię elektryczną i następnie przeprowadzić symulację zasadności wyboru odpowiendiej taryfy energii elektrycznej na podstawie tych danych. Sprzedawcy energii udostępniają zazwyczaj pewne narzędzia, symulatory na swoich stronach internetowych. Dzięki nim w dość szybki sposób możemy określić zasadność ewentualnej zmiany taryfy. Np. Tauron udostępnia swoim klientom aplikację eLicznik. W niej po zaznaczeniu opcji „Porównaj pobór wg wybranej taryfy” uzyskujemy potrzebne do podjęcia decyzji informacje.

Teraz wystarczy przemnożyć otrzymane wartości zużycia energii elektrycznej w poszczególnej taryfie przez odpowiednie wartości ceny prądu by policzyć całkowity koszt jaki musimy ponieść za pobraną energię elektryczną. Aktualne ceny prądu za kWh w poszczególnych taryfach oczywiście można uzyskać na stronie danego sprzedawcy energii, ale ze swej strony polecam zajrzeć także na http://cena-pradu.pl/mapa.html gdzie wszystkie informacje można znaleźć w jednym miejscu. I w zasadzie na tym ten wpis można by zakończyć. Ale …

gdy mamy instalację fotowoltaiczną

sytuacja przedstawia sie nieco bardziej skomplikowanie, w szczególności w systemie tzw. net-meteringu. W przypadku, rozliczanego od 1 lipca br., systemu zwanego jako „net-billing” sytuacja jest inna. Całość oddawanej energii jest sprzedawana po uśrednionej cenie z poprzedniego miesiąca (docelowo zmierzać będzie do rozliczenia godzinowego). Dziś ta cena sprzedaży jest dość dobra, nawet dużo wyższa niż cena energii po jakiej ją kupujemy od dystrybutora. Ale z pewnością i to się niedługo zmieni. Zatem w przypadku „net-billing” informację do podjęcia decyzji o tym czy dokonać zmiany taryfy energii elektrycznej czy nie można wprost pozyskać z wspomnianego symulatora poboru energii.

Natomiast w przypadku systemu „net-metering” sytuacja nie jest tak oczywista jak można by sądzić (oczywiście dotyczy to głównie taryf wielostrefowych – czyli Taryfy G12 z modyfikacjami oraz Taryfy G13).

Teoretycznie wydawać by się mogło, że powinno być tak, że energia wprowadzana do sieci energetycznej jest rozliczana w zależności od taryfy w odpowiednio dwóch/trzech strefach. Czyli to, co wprowadzone z instalacji fotowoltaicznej do sieci energetycznej w godzinach szczytowych zostanie rozliczone w strefie „droższej”, a to co do sieci zostanie wprowadzone w godzinach pozaszczytowych zostanie rozliczone w „tańszej” strefie. Oczywiście w rozliczeniu oddanej ilości energii musimy uwzględnić współczynnik ilościowy za magazynowanie energii elektrycznej w sieci, czyli pomniejszyć nasze wprowadzenie stosownie o 20% lub 30% w zależności od wielkości posiadanej instalacji fotowoltaicznej.

I tyle przysłowiowa logika. W rzeczywistości Tauron rozliczanie prosumenta z ilości energii wprowadzanej do sieci realizuje według następującej procedury:

• ilość energii, wprowadzoną do sieci, liczymy w całości – bez podziału na poszczególne strefy taryfowe,
• dla całego okresu rozliczeniowego bilansujemy ilość kWh, które zużyto z tymi, które  wyprodukowano,
• rozliczenia z podziałem na strefy stosuje się dopiero, gdy pobiera się większą ilości energii niż wprowadza do sieci. Wolumen „nadwyżki” ilości energii pobranej dzieli się proporcjonalnie do zużycia strefowego energii pobranej według wskazań licznika w danym okresie rozliczeniowym.

Czyli podsumować można to tak, w taryfie wielostrefowej dopóki mamy nadwyżkę energii elektrycznej w sieci to podział na strefy nie ma znaczenia. Ilość kWh pobranych z sieci i wprowadzonych do sieci sumuje się dla obu stref i jest rozliczany niezależnie od strefy. Podział na strefy zaczyna mieć znaczenie, gdy więcej energii z sieci pobieramy niż do niej wprowadzamy przy uwzględnieniu energii zgromadzonej w magazynie, czyli sieci.

Analiza zasadności zmiany taryfy

Dane oraz słowo o źródle energii

Przeprowadzone w dalszej części obliczenia symulacyjne opierają się na danych z okresu 01.10.2021 – 30.09.2022. Dane do obliczeń zostały pobrane z aplikacji Tauron eLicznik jako dane godzinowe w układzie energia pobrana – energia oddana. Łącznie dla roku otrzymujemy 8760 rekordów.  Całość analizy przeprowadzono w środowisku Jupyter Notebook.

Źródłem energii elektrycznej w gospodarstwie domowym oprócz zasilania z sieci energetycznej (sprzedawca Tauron) jest własna instalacja fotowoltaiczna. Instalacja pracuje w układzie on-grid, bez lokalnego magazynu energii a jej moc to 9,79 kWp. Zlokalizowana jest na budynku mieszkaniowym, którego dwupołaciowy dach skierowany jest praktycznie na wschód i zachód. W kierunku wschodnim ulokowane są panele o mocy 5,5 kWp, w kierunku zachodnim 4,29 kWp. Roczna produkcja energii elektrycznej kształtuje się na poziomie 8500 kWh.

Przyjrzyjmy się poborowi energii z sieci i jej wprowadzeniu do sieci

Z uzyskanych danych mamy, że największy godzinowy pobór energii elektrycznej miał miejsce w dniu 21 stycznia między godziną 3 a 4 rano, i wyniósł 13,18 kWh. Z kolei najwięcej energii do sieci zostało wprowadzone w dniu 3 czerwca br pomiędzy godziną 11 a 12. Ilość wprowadzonej energii wyniosła 5,493 kWh.

Rozkład energii elektrycznej pobranej i wprowadzonej do sieci przedstawiono poniżej.

W okresie zimowym, na przełomie 2021/2022 (grudzień, styczeń), bo luty był już w miarę ciepły ilość pobranej energii elektrycznej potrafiła przez kilkanaście godzin dziennie przekraczać zapotrzebowanie na poziomie 12 kWh. W ujęciu rocznym średnio godzinowo pobierano z sieci 1,066 kWh energii elektrycznej.

Pełny wykres: https://ekordo.pl/pages/pobor-energia.html

W przypadku energii wprowadzonej do sieci zimą nie oczekuje się zbyt wiele. Za to w okresie wiosenno-letnim wartości maksymalne przekraczały 5 kWh (okres maj-lipiec). Sierpień ze względu na wysoką temperaturę powietrza był już wyraźnie gorszy. Średniorocznie godzinowa ilość energii wprowadzona do sieci kształtowała się na poziomie 0,66 kWh.

Pełny wykres: https://ekordo.pl/pages/oddanie-energia.html

Aby te zależności jeszcze mocniej uwypuklić przedstawiono poniżej przebieg pobieranej i wprowadzonej energii elektrycznej dla dwóch miesięcy – stycznia i lipca.

Pobór energii:

Wprowadzenie energii do sieci:

Zużycie energii elektrycznej w poszczególnych godzinach doby przedstawia się następująco:

Wprowadzenie do sieci energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznej ma uporządkowany charakter. Przy okazji zażartuję, że wykres udowodnia to, że instalacja fotowoltaiczna w naszych warunkach geograficznych w godzinach 22-5 nie działa, a szczyt w ilości wytwarzanej energii przypada na godzinę 12-tą 😉

Odnośnie ogólnej charakterystyki zużywania energii w ciągu dnia i nocy jej rozkład nie odbiega od tzw. przyjętej normy. Mamy zatem szczyt poranny i wieczorny, oraz odpowiednio południową i nocną dolinę. W dni wolne od pracy zużycie energii w godzinach dopołudniowych jest zwiększone. Pik jaki można zaobserwować na wykresie wynika z jednodniowego wysokiego poboru energii ze stycznia (była to godzina czwarta w środę rano).

Wyznaczenie kosztu energii w poszczególnych taryfach

Poniżej przedstawione zostaną obliczenia kosztów energii dla taryf oferowanych przez Tauron.

Są to:

• Dom wygodny (Taryfa G11),
• Dom Oszczędna Noc (G12),
• Dom Oszczędny Weekend (G12w)
• Dom Oszczędny Plus (G13).

Taryfa Dom Wygodny – Taryfa G11

Jak przedstawiono we wstępie Taryfa G11 jest taryfą rozliczenia jednostrefowego ze stałą ceną. Aktualna cena energii na obszarze obsługiwanym przez Tauron podana jest na stronie – Dom wygodny (Taryfa sprzedawcy G11) – Dla domu | TAURON. Wynosi ona jeszcze 0,4302 zł brutto za 1 kWh. Do tej stawki należy dodać stawki dystrybucyjne. Dla uproszczenia, w przeliczeniu na 1 kWh to około 0,23 zł. Stad przyjęta cena całkowita w tej taryfie to 0,66 zł za 1kWh. Przejdźmy do danych.

W okresie rocznym z sieci pobrano 9317.18 kWh energii elektrycznej

Z kolei w tym samym okresie czasu do sieci wprowadzono 5779.11 kWh. Od tej wartości trzeba oczywiście odjąć odpowiendio 20% lub 30% jako koszt sieciowego magazynu. W analizowanym przypadku jest to 20%.

Stąd wynikowy pobór energii elektrycznej z sieci wyniósł 4693,89 kWh, a całkowity koszt w taryfie G11 to:

Taryfa G11

3098.91 zł

Taryfa Dom Oszczędna Noc – Taryfa G12

W Taryfie G12 doba jest podzielona na dwie strefy czasowe – tańszą (“nocną”) i droższą (“dzienną”). Ogólna reguła podziału w tej taryfie wygląda tak, że strefa z niższą stawką cenową obowiązuje przez 10 godzin w ciągu doby, w godzinach: 22:00-6:00 (tzw. dolina nocna) oraz 13:00-15:00 (tzw. dolina dzienna). U części sprzedawców strefy czasowe mogą być jednak przesunięte.

W Tauronie wygląda to tak, że strefa dzienna obejmuje 14 godzin w ciągu doby, podczas gdy strefa nocna 10 godzin w ciągu doby, z czego 8 następujących po sobie godzin z przedziału pomiędzy 22:00-7:00 oraz 2 następujące po sobie godziny z przedziału pomiędzy 13:00-16:00. Do obliczeń przyjąłem godziny zgodne z ogólną regułą.

Ilość pobranej energii elektrycznej z sieci w poszczególnych godzinach i miesiącach przedstawia się następująco:

Mamy zatem dla poboru energii:

i wprowadzenia energii do sieci:

Korzystając ze stawek określonych w Dom Oszczędna Noc (Taryfa sprzedawcy G12) – Dla domu | TAURON i bilansując ilości pobranej i wytworzonej energii w poszczególnych strefach otrzymujemy:

Taryfa G12

3239.47 zł

Taryfa Dom Oszczędny Weekend  – Taryfa G12w

Taryfa G12w to odmiana taryfy G12, która oprócz prądu tańszego w godzinach 13:00-15:00 oraz nocą, oferuje dodatkowo także całe weekendy oraz dni świąteczne w stawce niższej. Obniżona stawka za pobór energii elektrycznej obowiązuje od piątku, od godziny 22:00 do poniedziałku, do godziny 6:00 rano.

Dla poboru energii mamy:

a dla energii wprowadzonej do sieci

Korzystając ze stawek określonych w Dom Oszczędny Weekend (Taryfca sprzedawcy G12w) – Dla domu | TAURON i bilansując ilości pobranej i wytworzonej energii w poszczególnych strefach mamy:

Taryfa G12w

3048.27 zł

Taryfa Dom Oszczędny Plus – Taryfa G13

W tej taryfie mamy trzy strefy. Podział na strefy ma miejsce ze względu na godziny oraz sezon – lato i zimę. Do lata należą miesiące od kwietnia do września, do okresu zimowego miesiące od października do marca. Podział stref czasowych jest następujący:

– szczyt przedpołudniowy (jest to strefa średnich cen). Latem (w okresie od 1 kwietnia do 30 września) jest w godzinach 7:00 – 13:00. Zimą natomiast (od 1 października do 31 marca), również pomiędzy 7:00, a 13:00,

– szczyt popołudniowy (strefa wysokich cen). Latem obowiązuje od 19:00 do 22:00, zimą zaś, od 16:00 do 21:.00,

– pozostałe godziny doby (czyli strefa cen niskich). Latem obowiązuje w godzinach: 13:00 – 19:00 i 22:00 – 7:00, zimą natomiast w przedziale czasowym: 13:00 – 16:00 i 21:00 – 7:00.

Obliczenia przedstawiają się następująco:

Dla poboru energii otrzymujemy:

a dla energii wprowadzanej do sieci

Korzystając ze stawek określonych w Dom Oszczędny Plus (Taryfa sprzedawcy G13) – Dla domu | TAURON i bilansując ilości pobranej i wytworzonej energii w poszczególnych strefach mamy:

Taryfa G13

3340.22 zł

Porównanie Taryf

Taryfa	Koszt energii elektrycznej
Taryfa G11	3098.91 zł
Taryfa G12	3239.47 zł
Taryfa G12w	3048.27 zł
Taryfa G13	3340.22 zł

Podsumowanie

O tym jaką dla naszego gospodarstwa domowego zastosować taryfę energii elektrycznej powinniśmy zacząć myśleć przede wszystkim w przypadku gdy:

ilość energii jaką pobieramy z sieci przekracza tę, którą do sieci wprowadzamy

Wówczas warto przeprowadzić symulację, bo jak widać na przykładzie powyżej, różnice w rachunkach mogą być znaczące i sięgać nawet rzędu kilkunastu procent.

A te różnice mogą być jeszcze większe, gdy spojrzymy na „sugerowane” ceny na 2023 r. za kWh po przekroczeniu magicznych „2000, 2600, 3000 kWh”. Kto nie zna tematu odsyłam do ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców energii elektrycznej w 2023 roku w związku z sytuacją na rynku energii elektrycznej.

A wracając do cen. Oczywiście URE jeszcze nie zatwierdził stawek, zrobi to pewnie w grudniu. Niemniej w ostatnich dniach np. sprzedawca energii E.ON Polska dla wspólnot mieszkaniowych, w częściach wspólnych, podał „uwolnione” ceny energii elektrycznej w tzw. taryfach G11o, G12o, G12ow. Sugerując się nimi, bo powyżej rządowego limitu stałej ceny, cena za energię elektryczną ma być uwolniona, możemy z pewnym prawdopodobieństwem szacować te wartości. Te eonowskie są następujące. Tak, proszę Państwa jest to wzrost o …, z przyzwoitości nie napiszę ilu procentowy. W dodatku to tylko cena za energię elektryczną i cena netto, do której trzeba będzie doliczyć podatek VAT.

Dlatego jeszcze raz podkreślę, warto przeanalizować, kiedy w ciągu doby Twoje zużycie prądu jest największe.

Jeżeli jednak nie masz do takich obliczeń głowy, czasu, a jednak chciałbyś wiedzieć czy nie przepłacasz za korzystanie z energii elektrycznej chętnie pomogę. Wystarczy się ze mną skontaktować, wysłać dane i uzyskać raport z symulacji by podjąć właściwą decyzję o wyborze taryfy za energię elektryczną. To wszystko za jedyne 70 zł netto.

Co więcej 20 zł z każdego zlecenia zostanie przeznaczone na Fundacja Szkolna im. Stanisława Staszica. Fundacja aktywnie sprzyja rozwojowi młodzieży licealnej IV Liceum Ogólnokształcącego w Sosnowcu stwarzając niesamowite warunki infrastrukturalne (co choćby można zobaczyć na kilku poniżej zamieszczonych zdjęciach – to szkoła na miarę XXI wieku), a przede wszystkim wspomagając rozwój osobisty uczniów i nauczycieli poprzez dofinansowanie kursów, staży czy wyjazdów zagranicznych dla aktywnych i ambitnych.

Oczywiście Fundację można wspomóc również wysokością 1% z podatku od osób fizycznych.

Nr konta Fundacji:
08 1560 0013 2220 9634 6000 0001

KRS
0000031412