Przestępstwa przeciwko środowisku

Policja prowadzi ciekawy serwis pod adresem: http://www.statystyka.policja.pl/ , gdzie udostępnia statystyki dotyczące zdarzeń, które mają związek z działalnością policji. Wśród nich także statystyki przestępstwa przeciwko środowisku prowadzone przez policję.

W kodeksie karnym w części szczegółowej, w rozdziale XXII, wyróżnia się osiem artykułów, które określają działania godzące w stan jakości środowiska, i które stanowią wykładnię dla policji do podjęcia czynności. Są to:

• Zniszczenia w świecie roślinnym i zwierzęcym (art. 181)
• Zanieczyszczanie środowiska (art. 182)
• Nieodpowiednie postępowanie z odpadami (art. 183)
• Niewłaściwe zabezpieczenie materiału promieniotwórczego (art. 184)
• Zaostrzona odpowiedzialność za skutkowe przestępstwa przeciwko środowisku (art.185)
• Używanie urządzeń zabezpieczających środowisko (art.186)
• Zmniejszanie wartości przyrodniczej chronionego terenu lub obiektu (art.187)
• Zachowania godzące w naturalne piękno krajobrazu (art.188)

Statystyka przestępstw

Przypatrzmy się czy przestępstwa przeciwko środowisku prowadzone przez policję są liczbowo znaczące. Ile ich było w okresie ostatnich 19 lat (statystyka udostępniana jest od 1999 roku), którego artykułu z wymienionych wyżej dotyczą w szczególności, a także jak wygląda skuteczność wykrywalności przestępstw z tych artykułów.

Dane do analizy pobieramy ze wspomnianej już strony internetowej, dla której przeprowadzony zostanie web scrapping (kod na końcu wpisu). W rezultacie otrzymujemy ramkę danych (obiekt DataFrame) do analizy, która zawiera dane o przestępstwach z art. 181-188 w latach 1999-2017.

Na początek małe podsumowanie działań policji w tym okresie. Okazuje się, że policja wszczęła 7320 postępowań, z których w 2680 przypadkach stwierdzono przestępstwa. Sprawcy zostali wykryci w 1821 przypadkach, co powoduje, że skuteczność działań policji w wykrywaniu przestępstw przeciwko środowisku wynosi w tym okresie 67,94%. Przyjrzyjmy się parametrom statystyki opisowej:

Najwięcej (509) wszczętych postępowań w sprawie przestępstw przeciwko środowisku policja odnotowała w 2017r., najmniej w 2011r (265). Średniorocznie wszczynano 385 postępowań (ciekawie by było zestawić te dane z danych wojewódzkich inspektorów środowiska). 

Najwięcej stwierdzonych przestępstw (250) odnotowano w 2001r, najmniej (73) w 2012r. W tych także latach notuje się odpowiednio największą ilość przestępstw wykrytych (184) i najmniejszą ich ilość (40). 

Najwyższą skutecznością wykrycia sprawców mogła się pochwalić policja w 1999r, niestety najniższa skuteczność w wykryciu sprawców miała miejsce w 2017r i wynosiła ledwie 45%. Wyraźna jest tendencja, co zobrazowano poniżej.

Wynik ten każe mi się głęboko zastanowić, gdyż jeszcze nie tak dawno temu uważałem, że oddanie policji kompetencji wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska by w jej ramach stworzyć policję ds. przestępstw środowiskowych na wzór policji ds. przestępstw gospodarczych będzie najlepszym rozwiązaniem. Obserwując jednak pogarszającą się z roku na rok skuteczność w wykrywaniu przestępstw przeciwko środowisku należy uznać, że nie byłby to właściwy kierunek na obecną chwilę. Wymagałoby to wielu zmian i to na wielu płaszczyznach, w tym: prawnej, mentalnej, edukacyjnej.

Z którego artykułu popełnia się najwięcej przestępstw?

Odpowiedzmy na pytanie, z którego artykułu popełnianych jest najwięcej przestępstw? Spójrzmy na uzyskany wykres.

Zdecydowanie najwięcej wszczętych postępowań miało miejsce z art. 183. Dla przypomnienia artykuł dotyczy niewłaściwego postępowania z odpadami. W latach 1999-2017 wszczęto 2857 postępowań, z czego w 1010 przypadkach uznano dokonanie przestępstwa. Wykryto sprawców w 718 przypadkach, skuteczność wykrywania 71,1%.

Największą skutecznością policja może się pochwalić dla przestępstw popełnianych na podstawie art. 188. Tutaj stwierdzono 323 przestępstwa, a sprawców wykryto w 322 przypadkach. Najgorzej wygląda to dla przestępstw popełnianych z art. 184. Wykryto sprawców w 7 przypadkach na 21 stwierdzone przypadki popełnionego przestępstwa. Skuteczność w tym przypadku wynosi zaledwie 33,3%.

Aby oddać różnicę w ilości wszczętych, stwierdzonych i wykrytych przestępstw przeciwko środowisku zachowałem tą samą skalę dla przedstawienia przestępstw z każdego z artykułów.

Głównie dominują przestępstwa popełniane z art. 181, 182 i 183. W przypadku wymienionych artykułów na przestrzeni lat uwidacznia się także znacząca różnica w ilości pomiędzy wszczętymi, a stwierdzonymi przestępstwami, nie wspominając już o wykrytych sprawcach przestępstw. I to tyle policja.

Znacznie szerszy wachlarz wykroczeń pozostaje w gestii inspektorów ochrony środowiska. Dla części Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska uruchomiła system teleinformatyczny do prowadzenia rejestru bezpośrednich zagrożeń szkodą w środowisku i szkód w środowisku oraz rejestru historycznych zanieczyszczeń powierzchni ziemi. Jest on dostępny pod adresem rejestry.gdos.gov.pl. Dostęp do niego posiadaja organy ochrony środowiska oraz organy inspekcji ochrony środowisku.

Kod R

library(tidyverse)
library(xml2)
library(rvest)
library(stringr)

get_criminaldata <- function(url) {
  #wczytanie strony
  webpage <- read_html(url)
  #odszukanie wezła
  table.df <- webpage %>% html_node(xpath = "//table")
  #odczyt wezła do ramki
  table.df <- html_table(table.df, header = NA)
  #dopisanie artykulu
  art <- str_sub(str_extract(url,"[:digit:]{3}\\."),1,3)
  if (art == '186') 
    table.df <- select(table.df,c(1:5))
  table.df["art"] <- art
  #przekazanie ramki do funkcji wywolującej 
  return(table.df)
}

get_path_list <- function(url) {
  #wczytanie strony
  webpage <- read_html(url)
  #odszukanie adresów stron
  webpage %>% html_node("div.okno") %>% html_nodes("li.strzRight a") %>% 
    html_attr("href") -> links
  links <- paste0("http://statystyka.policja.pl",links)
  #przekazanie wektora z adresami url
  return(links)
}

url <- "http://statystyka.policja.pl/st/kodeks-karny/przestepstwa-przeciwko-3"
# zbieramy adresy do stron
adresy <- get_path_list(url)
# utworzenie ramki z przestepstwami przeciwko srodowisku
criminal.df <- data.frame()
for (i in 1:length(adresy)) {
  tm.df <- get_criminaldata(adresy[i])
  criminal.df <- rbind(criminal.df,tm.df)
}

colnames(criminal.df) <- c('Rok','Wszczete','Stwierdzone','Wykryte','Skutecznosc','Art')

# ile bylo wszczętych, stwierdzonych i wykrytych
criminal.df %>% 
  summarise(
    A.Wszczęte = sum(Wszczete),
    B.Stwierdzone = sum(Stwierdzone),
    C.Wykryte = sum(Wykryte),
    D.Skutecnosc = C.Wykryte/B.Stwierdzone*100
  )  

# laczna ilosc przestepstw rocznie
criminal.df %>% 
  group_by(Rok) %>% 
  summarise(
    A.Wszczęte = sum(Wszczete),
    B.Stwierdzone = sum(Stwierdzone),
    C.Wykryte = sum(Wykryte),
    D.Skutecznosc = C.Wykryte/B.Stwierdzone*100
  ) -> criminal.df.byear

# lacznie w latach z poszczegolnych artykulow  
criminal.df %>% 
  group_by(Art) %>% 
  summarise(
    A.Wszczęte = sum(Wszczete),
    B.Stwierdzone = sum(Stwierdzone),
    C.Wykryte = sum(Wykryte),
    D.Skutecznosc = C.Wykryte/B.Stwierdzone*100 
  ) -> criminal.df.byArt

Dodatkowe materiały

• Kodeks karny
• Statystyka policyjna
• Rejestry GDOŚ